متأسفانه هر بحران سلامتی و بهداشتی با خود اطلاعات و شایعات غلط را هم به‌دنبال دارد. در دهه‌‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰، طیف گسترده‌ای از دروغ‌ها درباره‌ی بیماری‌های ایدز منتشر شدند. برای مثال، عده‌ای می‌گفتند ویروس HIV را آزمایشگاهی دولتی ساخته است و برخی دیگر معتقد بودند آزمایش‌های HIV نامطمئن هستند و برخی دیگر شایعه‌ی درمان ایدز با شیر بز را منتشر کردند. تمام این ادعاها به افزایش رفتارهای پرخطر و درنتیجه، تشدید بحران ایدز منجر شدند.

حالا با دنیاگیری کووید ۱۹، طیف جدیدی از اخبار جعلی به‌راه افتاده‌اند. از فیسبوک تا واتساپ، اخبار نادرستی مثل عوامل شیوع ویروس تا روش پیشگیری از آن منتشر می‌شوند.

در دهه‌های گذشته، دروغ‌های خطرناک درباره‌ی ایدز به تشدید بحران ایدز منجر شد.

اخبار نادرست مواردی مثل تأثیر نورخورشید و هوای گرم و نوشیدن آب بر ویروس جدید کرونا را شامل می‌شود. تیمی از پژوهشگران تمام این ادعاها را بررسی کرده‌اند و سازمان جهانی بهداشت هم صفحه‌ای به این شایعات اختصاص داده است که مرتب به‌روزرسانی می‌شود.

شایعات در بدترین حالت به افراد آسیب می‌زنند. طبق گزارشی از یکی از استان‌های ایران، تعداد مرگ‌و‌میر براثر مصرف الکل صنعتی بیشتر از مرگ‌ومیر براثر کووید ۱۹ بوده است. این افراد به‌اشتباه باور کرده بودند الکل می‌تواند از آن‌ها دربرابر کووید ۱۹ محافظت کند؛ اما حتی فرضیه‌های به‌ظاهر بی‌خطر هم می‌توانند افراد را به تصورات غلط متمایل کنند و به بی‌اعتمادی آن‌ها به راهبردهای دولتی و حتی سازمان‌ها و مراکز بهداشت و درمانی منجر شوند.

طبق نظرسنجی‌ سایت‌های YouGov و Economist در مارس ۲۰۲۰، تقریبا ۱۳ درصد از آمریکایی‌ها بحران کووید ۱۹ را نوعی فریب می‌دانند. این در حالی است که ۴۹ درصد از آن‌ها معتقدند دنیاگیری کووید ۱۹ ساخته‌ی دست بشر است و امیدوار هستند قدرتی علمی به آن‌ها در یافتن حقیقت کمک کند. چنین تصوراتی حتی در میان افراد تحصیل‌کرده رواج دارد که به دام اخبار نادرست افتاده‌اند.

برای مثال، کلی براگن، نویسنده‌ی برجسته و نظریه‌‌پرداز توطئه‌ی کووید ۱۹ است. او مدرک دانشگاهی‌اش را از مؤسسه‌ی فناوری ماساچوست و مدرک روان‌پزشکی‌اش را از دانشگاه کرنل گرفته است. با‌این‌حال، شواهد واضح خطر ویروس در کشورهایی مثل چین و ایتالیا را انکار می‌کند. او حتی پا را فراتر گذاشته و نظریه‌ی میکروبی بیماری‌ها را نقد کرده است.

برخی رهبران جهان هم به‌دلیل گسترش اخبار نادرست درباره‌ی خطر شیوع ویروس و افزایش درمان‌های اثبات‌نشده و حتی مضر مقصر هستند؛ به‌طوری‌که توییتر و فیسبوک پست‌های نادرست آن‌ها را حذف می‌کنند. خوشبختانه روان‌شناسان در حال بررسی رفتارهای یادشده هستند و به‌دنبال روش‌هایی جدید برای ایمن‌شدن دربرابر دروغ‌ها و ریشه‌کن‌کردن اخبار و رفتارهای نادرست هستند.

منبع:

https://www.zoomit.ir/2020/4/15/347507/smart-people-believe-coronavirus-myths/